Tại Hội nghị “Tiếp xúc, đối thoại cộng đồng doanh nghiệp thành phố Hồ Chí Minh năm 2022” ngày 31/8 vừa qua, ông Lê Viết Hải, Chủ tịch Hiệp hội Xây dựng và Vật liệu xây dựng thành phố Hồ Chí Minh (SACA), Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình đã có bài phát biểu và đề xuất 7 kiến nghị về phát triển hệ thống Metro của thành phố Hồ Chí Minh.
Theo Chủ tịch SACA, thành phố Hồ Chí Minh đã phát triển rất nhanh, diện mạo đô thị có nhiều thay đổi nhưng cũng bộc lộ khá nhiều vấn đề bao gồm vấn đề mà Chủ tịch Hội đồng nhân dân Thành phố vừa nêu đó là, làm thế nào để khai thác, sử dụng đất, cũng như đầu tư xây dựng các dự án mang lại hiệu quả cao hơn.
Hiện thành phố Hồ Chí Minh đang có 9 dự án Metro, trong đó đang triển khai 2 tuyến, gồm tuyến số 1 (Bến Thành – Suối Tiên), tuyến số 2 (giai đoạn 1, Bến Thành – Tham Lương) và chuẩn bị đầu tư tuyến số 5, giai đoạn 1 (ngã tư Bảy Hiền – cầu Sài Gòn). Khi các tuyến Metro đi vào hoạt động, nhất định Thành phố sẽ có một diện mạo mới.
Tuy nhiên, làm thế nào để kiểm soát tốt nhất diện mạo mới đó? Làm thế nào để những đầu tư rất lớn này thực sự mang lại hiệu quả kinh tế xã hội cao nhất? Để giải quyết vấn đề này, với tư cách Chủ tịch SACA ông Lê Viết Hải đã đề xuất 7 giải pháp nhằm mang lại hiệu quả trong xây dựng và sử dụng đất đầu tư xây dựng hệ thống Metro tại thành phố Hồ Chí Minh.
Nội dung 7 kiến nghị giải pháp cụ thể đó là: Cần quy hoạch đất và giải tỏa đất rộng tối thiểu bán kính 300m xung quanh nhà ga thay vì chỉ giải tỏa diện tích vừa đủ để xây dựng nhà ga, như vậy sẽ đảm bảo kiểm soát tốt việc thực hiện quy hoạch và khai thác hiệu quả đất có giá trị rất cao quanh nhà ga.
Song song với đầu tư và khai các tuyến metro ở những vùng đất còn trống với quy hoạch và giải tỏa đất xây dựng nhà ga bán kính lên đến 500m, nhằm tạo ra một chuỗi đô thị nằm dọc theo tuyến metro, từ đó nhằm kéo dân cư về những khu đô thị mới. Không nhất thiết phải xây dựng metro dọc theo những khu dân cư đông đúc. Giải pháp này sẽ làm giảm áp lực cho những khu đô thị đông đúc dân cư và dần dần khai thác hiệu quả tuyến Metro.
Cùng với đó, cần có chiến lược đấu giá đất hợp lý bao gồm, đưa ra các quy định về quyền lợi của nhà đầu tư. Chúng ta cần phân lô không quá nhỏ, không quá lớn nhằm hấp dẫn và thu hút nhiều nhà đầu tư, đồng thời tạo sự cạnh tranh về sản phẩm địa ốc mang lại lợi ích cao nhất cho người mua nhà. Nên mạnh dạn bỏ quy định về hạn chế số lượng dân cư khu nhà ga.
Hạn chế mật độ xây dựng cao, nhưng không hạn chế về số tầng cao, ngoại trừ các quy định về an toàn bay nhằm khai thác hiệu quả nhất không gian bên trên khu đất phục vụ cho dân sinh. Đảm bảo mặt đất thông thoáng với lượng cây xanh lớn.
Cần kết hợp xây dựng Metro với chính sách nhà ở xã hội, bởi có thể khẳng định đây là khu vực phù hợp nhất để giải quyết vấn đề này, bảo đảm về cả số lượng và chất lượng cho vấn đề an sinh của một bộ phận rất lớn dân cư.
Cho xây cao ốc ngay trên nhà ga như nhiều nước đã làm vì như vậy, chúng ta sẽ khai thác đất nhà ga hiệu quả nhất. Bởi khi sinh sống ở ngay tại nhà ga, người dân sẽ đi lại vô cùng thuận tiện. Nhà nước đã tốn nhiều chi phi để giải tỏa xây dựng metro và đây là giải pháp hữu hiệu để thu hồi một phần vốn đầu tư.
Chọn thời điểm đấu giá quyền sử dụng đất tối ưu với mục tiêu giá trị tài sản đất được nâng lên phù hợp. Như vậy, thành phố Hồ Chí Minh sẽ thu được ngân sách nhiều hơn. Thời điểm đó triển khai việc xây dựng của nhà đầu tư và đưa vào khai thác đồng thời, như vậy một việc mà mang lại hiệu quả cho cả hai bên. “Theo quan sát của tôi, có những vị trí khi chưa có hạ tầng thì giá chỉ bằng hoặc ít hơn 1/3 so với khi hạ tầng hoàn thiện”, ông Lê Viết Hải đề cập.
